ANKARA - BHA
Toplantıda konuşan Lavrov, ABD’nin Ukrayna krizine ilişkin yürüttüğü girişimlere değinerek, “Amerikalılar, Ukrayna krizinin özünü anlamaya çalışıyor.” ifadelerini kullandı. Bu yaklaşımın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasında 15 Ağustos’ta gerçekleştirilen zirveye de yansıdığını belirten Lavrov, “Burada karşılıklı anlayış sağlandı. Bunlar bizim için geçerliliğini koruyor ve meselenin çözümü için başlangıç noktası olabilir.” dedi.
Putin’in 2 Aralık’ta Trump’ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve damadı Jared Kushner ile görüştüğünü hatırlatan Lavrov, iki tarafın Alaska’da varılan anlayışlara bağlılıklarını teyit ettiğini bildirdi.
Lavrov, “Bu çok önemli bir sonuç. Anchorage zirvesinin ardından bir duraklama yaşanmıştı. Şimdi Amerikalılarla Ukrayna meselesine dair müzakerelerdeki yanlış anlaşılmalar ortadan kaldırıldı.” değerlendirmesini yaptı.
Ukrayna krizinin çözümüne yönelik müzakerelerin, temel nedenlerin ortadan kaldırılmasına odaklanması gerektiğini söyleyen Lavrov, Alaska’daki uzlaşıların hâlâ geçerli olduğunu vurguladı. Lavrov, “Anchorage’da elde edilen uzlaşılara dayanarak Amerikalı meslektaşlarımıza kolektif güvenlik garantileriyle ilgili ek öneriler ilettik. Güvenlik garantileri konusundaki görüşmeler yalnızca Ukrayna ile sınırlı kalmamalıdır.” dedi.
ABD’nin Ukrayna krizinin “dürüstçe” çözümünden yana olduğunu belirten Lavrov, Washington’dan, Ukrayna ve Avrupa ile yürütülen barış planı görüşmelerinin sonuçlarına ilişkin bilgi beklediklerini ifade etti.
Lavrov, ABD’nin teklif ettiği barış planının son hâlini görmediklerini söyleyerek, “Kimse bize (Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir) Zelenskiy’nin ve Batı Avrupa’daki destekçilerinin yorumladığı teklifleri göstermedi.” dedi. Basına yansıyan bilgilere göre tekliflerin sınır boyunca silahsızlandırılmış bölge oluşturulması, ağır silahların her iki tarafta da konuşlandırılmaması ve tampon bölge kurulmasını içerdiğini dile getirdi ancak bunların Rusya olmadan tartışılamayacağını belirtti.
Lavrov ayrıca, Ukrayna’nın tarafsız olması ve NATO dâhil hiçbir askeri ittifaka katılmaması gerektiğini ifade ederek, azınlık hakları ve din özgürlüğünün korunmasının önemini vurguladı. “Topraklara ihtiyacımız yok. Bu topraklarda yaşayan insanların kaderi bizim için önemli.” sözleriyle Kiev yönetiminin hak ihlallerini eleştirdi.
Lavrov, Avrupa ülkelerinin Ukrayna krizinin çözümünü engellemeye çalıştığını savunarak, “Zelenskiy, Brüksel, Berlin, Londra ve Paris liderlerinin desteğiyle Trump yönetiminin uzun vadeli çözüm girişimlerini sabote ediyor.” dedi.
Avrupa’nın Ukrayna’ya barış gücü adı altında asker gönderme planlarına da değinen Lavrov, “Bu güçler bizim için meşru hedef hâline gelecek.” ifadelerini kullandı.
Lavrov, ayrıca İngiliz özel kuvvetlerine bağlı askerlerin Ukrayna’da bulunduğunu, İngiltere’nin bunlardan birinin ölümü sonrası durumu gizleyemediğini ve en az 100 askerin Ukrayna safında Rusya’ya karşı savaşta yer aldığını açıklamak zorunda kaldığını söyledi.
Avrupa’nın yalnızca Ukrayna’ya güvenlik garantisi elde etmeye çalıştığını söyleyen Lavrov, bu yaklaşımı kabul etmediklerini ve garantilerin bölgesel anlamda daha geniş olması gerektiğini belirtti. Rusya’nın Aralık 2021’de ABD ve NATO’ya sunduğu güvenlik garantisi tekliflerinin geçerliliğini koruduğunu ifade eden Lavrov, bunların istişareler için temel oluşturabileceğini dile getirdi.
Lavrov, NATO ve AB ülkelerine saldırı niyetlerinin olmadığını söyledi:
“Bu konudaki garantileri yazılı hâle getirmeye hazırız. Ancak bunun karşılıklı olması gerekir. Sözümüzde duruyoruz ama karşı tarafta askeri çılgınlık var. Putin’in de söylediği gibi, eğer Avrupa savaş kararı alırsa buna şimdiden hazırız.”
Rusya'nın, Ukrayna krizinin barış yoluyla çözümüne açık olduğunu belirten Lavrov, “Müzakere yoluyla çözümden yanayız. Müzakerelerden vazgeçmedik. ABD’nin inisiyatifleri üzerine yapılan çalışmalar da bunu doğruluyor.” dedi.
Ukrayna’nın İstanbul’daki müzakere sürecinden çekildiğini söyleyen Lavrov, bu sürecin Kiev için sadece “zamana oynama ve yeniden silahlanma” amacıyla kullanıldığını savundu.
Lavrov, müzakereler sonucunda 11 binden fazla Ukraynalı askerin cenazesinin teslim edildiğini, Rusya’nın ise 201 askerin cenazesini aldığını açıkladı. Ayrıca, “savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna ordusunun 1 milyondan fazla asker kaybettiğini” ileri sürdü.
